پاینده ایران 

 

یادداشتی از سرور جمشید 

 

ناسیونالیسم ملت ایران (پان‌ایرانیسم) دارای دو چهره‌ی متفاوت است: یکی چهره‌ی محافظه‌کار و حافظ وضع موجود، آنگاه که وحدت ملت ایران برقرار، ایران‌زمین یکپارچه و اصل حاکمیت ملت در سراسر فلات ایران مستقر شده باشد. در این حالت، بایستی حفظ و دفاع از وحدت و یکپارچگی سیاسی ملت ایران در اولویت قرار بگیرد؛ و دیگری چهره‌ی دگرگون‌طلب و مخالف وضع موجود، آنگاه که ملت ایران گرفتار پراکندگی و تجزیه شده باشد و وحدت سیاسی ایرانشهر برقرار نباشد. مشخصه‌ی وضعیت تجزیه و پراکندگی این است که ایران‌زمین محل استقرار حکومت‌های غیرملی یا حکومت‌هایی با ماهیت ضدملی می‌شود؛ یعنی حکومت‌هایی روی کار می‌آیند که بازگرداندن وحدت سیاسی ایرانیان یا در اولویت آنان نیست یا اساساً اعتقادی به این امر ندارند و حتی مخالف وحدت ملت ایران و یکپارچگی سیاسی ایرانشهر هستند. در این وضعیت، همه‌ی تلاش‌های سیاسی سرآمدان جامعه، احزاب و فعالین سیاسی ملی‌گرا بایستی صرف بازگرداندن وحدت دوباره‌ی ملت ایران و سرزمین‌های ایرانی‌نشین بشود؛ حال یا به شکل اصلاح‌طلبانه و قانونی، زمانی که حکومت‌ها قابلیت اصلاح تدریجی را داشته باشند و بتوان آرمان‌ پان‌ایرانیسم را به صورت قانونی دنبال نمود؛ یا به شکل انقلابی و فراقانونی، زمانی که ظرفیت اصلاح تدریجی و مشارکت قانونی پان‌ایرانیست‌ها در حکومت‌ها وجود نداشته باشد‌. در این حالت، اراده‌ی انقلابی مردم نقشی تعیین‌کننده دارد و بایستی این اراده را در راستای کنارزدن حکومت‌های غیرملی یا ضدملی بسیج کرد و حکومت‌هایی ملی (پان‌ایرانیستی) روی کار آورد.