سیاست رفاهی - ۲۱ 

 

خط مشی بیمه‌های اجتماعی همگانی

 

«چون بخش عمده سیاست اجتماعی مکتب ناسیونالیسم را سیاست های رفاهی تشکیل می دهد و سیاست رفاهی نیز به طور کلی بر اساس بیمه اجتماعی همگانی و تامین اجتماعی قرار دارد و در بحث های گذشته نیز شمه ای پیرامون تفاوت بیمه اجتماعی سخن گفته‌ایم و نیز درباره لزوم بیمه‌های اجتماعی اشاره کردیم برای تکمیل بحث درباره بیمه های اجتماعی این بحث را دنبال می‌کنیم.

 درباره سودمندی بیمه های اجتماعی سخنی نیست و همه موافق هستند که افراد در مواقع لزوم از امکانات درمانی استفاده کنند یا در برابر رویداد های خوشایند مانند ازدواج و تولد نوزاد و خرید خانه اجتماع از آنها حمایت کند و در برابر اتفاقات غیر منتظره سازمانی به کمک آن ها بیاید و در موارد نقص عضو غرامتی به آنان پرداخت شود و یا در مورد فقدان سرپرست خانواده سرپرستی و هزینه خانواده آنان تامین باشد.

تنها اعتراضی که به سیستم بیمه های اجتماعی ممکن است وارد باشد آن است است که اعتراض کننده در جهت افراط قرار گیرد و بگوید چون استفاده از بیمه ناشی از حق استفاده افراد از مواهب اجتماعی است که به سعی نیاکان آنان در گذشته و به کوشش خانواده‌های آنان در حال، سامان یافته است پس به چه مناسبت برای استفاده از این مواهب باید حق بیمه بپردازند و به عبارت دیگر معتقد باشند که استفاده از مواهب اجتماعی باید برای افراد به طور رایگان صورت گیرد و نه در برابر پرداخت وجهی به نام حق بیمه.

اصول این اعتراض از نظر مکتب ناسیونالیسم صحیح است ولی از لحاظ امکان اجرا در شرایط موجود نمی تواند درست باشد.

چرا در شرایط موجود اجرای برخورداری از مزایای بیمه به طور مجانی صحیح و ممکن نیست؟

صحیح نیست زیرا توزیع درآمد ملی بر پایه درستی استوار نیست و در حقیقت عده‌ای بیش از آنچه استحقاق دارند قسمتی از درآمد ملی را به خود تخصیص داده اند و در استفاده از آن آزاد هستند. در صورتی که اگر استفاده از شرایط بیمه به طور رایگان پذیرفته شود در حقیقت بر سهم آنان افزوده خواهد شد و حرکتی در جهت توزیع بهتر به وجود نخواهد آمد. ولی دلیل مهمتر آن است که به علت بدی توزیع درآمد ملی و نقص ساختمان اقتصادی اجتماع که تنها بر فعالیت ثمربخش قسمتی از جامعه متکی است، درآمد ملی و در نتیجه در آمد دولت که باید مجری چنان برنامه ای باشد ناچیز است و در صورتی که بدون استفاده از حق بیمه که از همگان دریافت خواهد شد بخواهد به اجرای چنین برنامه‌ای دست بزند اختلال های جدید اقتصادی از جمله تورم پیش خواهد آمد.

بنابراین با قبول این اصل که در جامعه ای که همه با درک مسئولیت ملی و بر طبق برنامه‌گذاری جامع ملی کار کنند استفاده از همه مواهب اجتماعی به طور رایگان حق  مسلم خانواده‌هاست. در شرایط کنونی به منظور تطبیق با ساختمان اقتصادی اجتماع برخورداری لازم است برخورداری از مزایای اجتماعی به شکل بیمه صورت گیرد.

اتکای بیمه های اجتماعی در نظم ناسیونالیستی بیشتر معطوف به برنامه‌های آموزش مجانی خواهد بود. یعنی خانواده ها در برابر پرداخت بیمه اجتماعی علاوه بر مزایای درمانی و اجتماعی مطمئن خواهند بود که فرزندان آنان در تمام مراحل آموزشی که شایستگی آن را دارند و ملت نیز بدان نیازمند است از حق تحصیل مجانی استفاده خواهند کرد.

حال اگر بخواهیم تمام مخارج آموزش و هزینه های درمان و پرداخت غرامات را برای تمام جمعیت بر بودجه دولت تحمیل کنیم با بحران فوق‌العاده‌ای برابر خواهیم شد. در صورتی که اگر به منظور استقرار بیمه همگانی قسمتی از درآمد خانواده ها را به عنوان حق بیمه به صندوق دستگاه های اجرا کننده گسیل داریم از پیش آمد بحران جلوگیری کرده‌ایم. در حقیقت قبول سیستم بیمه تامین اجتماعی و دریافت حق بیمه تمهیدی است که برای اجرای یکی از اصول ناسیونالیستی در شرایط اجتماعی که گردش کارهای آن بر اصول ناسیونالیسم منطبق نیست اتخاذ شده است.

به عبارت دیگر ما با یک تکنیک غیر ناسیونالیستی می خواهیم به یکی از هدف های ناسیونالیستی برسیم. حل این تضاد را باید در خط مشی بیمه‌های اجتماعی همگانی جستجو کرد.

به موجب برنامه حزب پان ایرانیست خط مشی بیمه های اجتماعی همگانی در سه اصل بیان شده است:

۱- معافیت گروه‌های کم درآمد از پرداخت حق بیمه؛

۲-  دریافت حق بیمه بر حسب درآمد؛ و

۳- تقلیل تدریجی حق بیمه.»

 

(از کتاب سیاست رفاهی نوشته سرور‌ دکتر محمدرضا عاملی تهرانی، ۱۳۴۸)

 

@paniranist_party