آیا این فقط تصورات من است یا واقعا یک جنگ جهانی نفتی در جریان است که ایالات متحده و عربستان سعودی در یک جبهه علیه روسیه و ایران در جبهه دیگر به راه انداخته اند؟ هنوز کسی نمی تواند بگوید که آیا اتحاد نفتی آمریکا - عربستان تعمدی است یا همزمانی منافع باعث آن شده است اما اگر این موضوع روشن شود، آنگاه به وضوح فاش می شود که آمریکا دقیقا در حال انجام همان کاری با ایران و روسیه است که آمریکا و عربستان با رهبران اتحاد جماهیر شوروی سابق کردند.

تلاش برای ورشکسته کردن آن ها با آوردن قیمت نفت به حدی پایین تر از آنچه مسکو و تهران برای تامین بودجه خود نیاز دارند. چهار تولید کننده نفت یعنی لیبی، عراق، نیجریه و سوریه امروز در بحران گرفتار شده اند و ایران هم تحت تحریم قرار دارد. 10 سال پیش چنین اخباری می توانست موجب شود که قیمت نفت به شدت افزایش یابد اما امروز دقیقا عکس آن در حال وقوع است. قیمت جهانی نفت هفته ها است که در حال کاهش است و پس از مدت ها ثابت ماندن در حدود بشکه ای 105 تا 110 دلار، اکنون در حدود بشکه ای 88 دلار مانده است. این کاهش قیمت ها نتیجه کندی رشد اقتصادهای اروپا و چین است و همزمانی همه این ها با تبدیل شدن آمریکا به یکی از بزرگ ترین تولید کنندگان نفت به مدد فناوری استخراج نفت شیل. علاوه بر این آمریکا استثنائاتی قائل شده است و کم کم اجازه می دهد برخی از محصولات نفتی جدیدش صادر شود. از سوی دیگر عربستان سعودی نیز از کاهش تولید خود برای افزایش قیمت سر باز می زند و در عوض از سهم خود علیه سایر تولید کنندگان اوپک استفاده می کند. نتیجه خالص همه این شرایط این است که اوضاع برای ایران و روسیه دشوارتر می شود، آنهم در شرایطی که آمریکا و عربستان در جنگی غیر مستقیم در سوریه در برابر آن ها قرار دارند. گرچه این موضوعی تجاری است، اما بوی جنگ می دهد، جنگی با ابزار جدید: نفت. روس ها متوجه شده اند. چطور ممکن بود متوجه نشوند؟ آن ها این بازی را پیش از این نیز تجربه کرده اند. روزنامه روسی پراودا روز سوم آوریل مقاله ای با این عنوان چاپ کرد: «اوباما از عربستان سعودی می خواهد که اقتصاد روسیه را نابود کند.» در این مقاله نوشته شده بود: «پیش از این هم چنین اقدام مشترکی انجام شد که موجب فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی سابق در سال 1985 شد. در آن زمان پادشاهی عربستان تولید نفت خود را به شدت افزایش داد و از دو میلیون بشکه در روز به 10 میلیون بشکه در روز رساند. این اقدام موجب شد قیمت نفت از بشکه ای 32 دلار به بشکه ای 10 دلار کاهش یابد. عربستان سعودی چیزی از دست نداد چون وقتی که قیمت‌ها کاهش یافت، تولید عربستان 5 برابر افزایش یافت. اقتصاد برنامه ریزی شده اتحاد جماهیر شوروی قادر نبود در برابر سقوط درآمدهای صادراتی تاب بیاورد و این یکی از دلایل فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی سابق بود.» بنابراین ایگور گایدر مرحوم که بین سال‌های 1991 تا 1994 نقش نخست وزیر روسیه را ایفا می کرد، در سخنرانی 13 نوامبر سال 2006 خود گفت: «تاریخ فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در 13 سپتامبر 1985 ریشه دارد. در این تاریخ شیخ احمد زکی یمنی، وزیر نفت عربستان سعودی اعلام کرد که این پادشاهی تصمیم گرفته است سیاست نفتی خود را به شدت تغییر دهد.

عربستان سعودی دست از حمایت از قیمت ها کشید... طی شش ماه پس از آن، تولید نفت عربستان سعودی چهار برابر افزایش یافت و قیمت های نفت دچار فروپاشی شد... اتحاد جماهیر شوروی در حدود 20 میلیون دلار در روز از دست داد، پولی که بدون آن این کشور نمی توانست دوام بیاورد.» البته مسکو و تهران دچار فروپاشی نخواهند شد و اگر قیمت‌ نفت به کمتر از 70 دلار برسد، شاهد کاهش تولیدات آمریکا خواهیم بود چون برخی از استخراج ها مقرون به صرفه نخواهند بود و قیمت ها بالا خواهند رفت اما بی تردید افت کنونی قیمت ها به منافع استراتژیک آمریکا و عربستان سعودی خدمت خواهند کرد و به ایران و روسیه ضربه خواهند زد. درآمدهای نفتی در حدود 60 درصد درآمدهای دولت ایران و بیش از نیمی از درآمدهای دولت روسیه را تشکیل می دهد. کاهش قیمت ها، اتفاقی نیست. استنلی رید در مقاله ای که در روز سوم اکتبر در نشریه تایمز به چاپ رسید اینطور نوشت: سقوط شدید قیمت های نفت «به عنوان واکنشی به اشاره های عربستان سعودی به بازارها بود مبنی بر اینکه بیش از آنکه به حمایت از قیمت ها علاقه مند باشد، به سهم خود در بازار نفت علاقه دارد. شرکت سعودی آرامکو که شرکت ملی نفت این کشور است، با اعلام این خبر که قیمت فروش هر بشکه نفت خود به آسیا را در حدود یک دلار کاهش داده است، بازارها را شوکه کرد. بازار آسیا، بازار حیاتی برای رشد تولید کنندگان نفتی حوزه خلیج فارس است. همچنین این شرکت اعلام کرد که قیمت نفت صادراتی خود به ایالات متحده را بشکه ای 40 سنت کاهش می دهد.» نشریه تایمز همچنین به این نکته اشاره کرد که با توجه به اینکه آمریکا اکنون تولید کننده نفت و گاز است، «بر اساس گزارش اخیر سیتی گروپ، صادرات خالص نفت به ایالات متحده از سال 2007 تاکنون تا 7/8 میلیون بشکه در روز کاهش یافته است که در حدود کل صادرات عربستان سعودی به نیجریه است».

توماس فریدمن/ مترجم: شادی آذری