کسی به حرف ما گوش نمی‌کند

صفدر حسینی در گفت‌وگو با اقتصادنیوز، با اشاره به درد تاریخی که ایرانیان در سطح حکومت‌داری، دچار آن بوده‌اند، گفت: ما سند چشم اندازی را نوشته‌ایم که با رشد هشت درصد، در مجموع کشورهای منطقه، باید شاگرد اول شویم. در هشت سال گذشته و در قالب دو برنامه ملاحظه کردیم، نه تنها شاگرد اول نشده‌ایم، بلکه شاگرد آخر هستیم. باید ببینیم چه اتفاقی افتاده است که چنین مسیری را در پیش گرفتیم؟ 

رئیس هیات عامل صندوق توسعه ملی افزود: ما هنوز سیاستی که جوهر آن خشک نشده را فوری کنار می‌گذاریم و روی اینکه، سیاستی را به طور مستمر در پیش بگیریم، استقامت نشان نمی‌دهیم که سیاست را تا آخر ادامه دهیم. تا هر زمانی که اقتضایی تصمیم بگیریم، به همین وضعیت دچار می‌شویم، این مشکل ساختاری اقتصاد ایران است. الان پول نیست، چه کار کنیم، از صندوق توسعه برداریم! 

وی با اشاره به تکالیف بودجه‌ای که برای صندوق توسعه ملی تصویب شده است، گفت: فرض کنیم یک سیاستی را تصویب می‌کنید، شما می‌گویید، جهت‌گیری‌های صندوق در سال آینده، به سمت، سرمایه‌گذاری در نفت باشد. چون درآمد‌های نفت کم شده است، با مشکل جدی روبرو شده‌ایم و باید صادرات را جدی بگیریم. از سمت دیگر، تکالیفی را تصویب می‌کنیم که با این رویکرد در تناقض است. اینها همگی ممکن است ظرف دو هفته توسط سیاستگذار اتفاق بیفتد. 

حسینی در ادامه در مورد سیاست‌های کلی اصل 44 افزود: سیاست اقتصاد مقاومتی یا سیاست‌های کلی اصل 44 ،‌سیاست‌های دور‌اندیشانه و خردمندانه‌ای بوده است که می‌تواند سرنوشت کشور ما را در آینده رقم بزند. ولی می‌بینیم که به رغم تاکیدی که در این سیاست‌های کلی برای استفاده نکردن از منابع صندوق توسعه ملی وجود دارد، تکالیفی تصویب می‌شود که درست عکس آن سیاست‌ها و رویکردها است. 

وی در بخش دیگری از این گفت‌وگوی با اقتصادنیوز با تاکید بر ثبات در سیاست‌ها گفت: فرض کنیم بر اساس سیاست کلی یک اساسنامه‌ای برای صندوق توسعه ملی نوشته شده است، جوهرش خشک نشده، ظرف چهار ماه بعد آن اساسنامه را تغییر می‌دهند و هر سال در قانون بودجه تقریبا آن را شخم می‌زنند. وقتی وفور درآمد نفت است، درآمدها بالا می‌رود، وقتی هم که کمبود درآمدهای نفتی است، باز درآمدها صرف بودجه جاری می‌شود. این چه منطقی است که ما دنبال می‌کنیم؟ وقتی که نفت 140 دلار است، در حقیقت حساب ذخیره کشورمان صفر است، وقتی هم که قیمت نفت 40 دلار است، وضعیت بدتر می‌شود، اصلا دارایی صندوق منفی می‌شود. این است که ما در بحث سیاست‌ها و راهبردها هماهنگ و سازگار نیستیم. اگر سیاست کلی تصویب می‌شود، باید این سیاست کلی را اجرا کنیم، هر روز نباید اصلاحش کنیم، هر روز نباید یک تبصره به آن اضافه کنیم. 

وزیر اسبق اقتصاد کشورمان با بیان اینکه در این شرایط امکان هر نوع برنامه‌ریزی از صندوق توسعه ملی گرفته شده است، گفت: براساس اساسنامه صندوق، ما باید بتوانیم در قالب برنامه‌های کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلند‌مدت برنامه‌ریزی کنیم. صندوق چطور در این احوال برنامه‌ریزی میان‌مدت، کوتاه‌‌مدت و بلند‌مدت را انجام دهد؟ هر روز شما ملاحظه می‌کنید، تکلیفی تصویب می‌شود و منابع این تکلیف از صندوق توسعه دیده شده است. تازه برخی از این تکالیف هم از طریق ما ابلاغ نمی‌شود و از طرق دیگری ابلاغ می‌شود. همین کاری که درحال حاضر بانک مرکزی انجام می‌دهد. 

حسینی با تاکید بر رعایت اصل استقلال صندوق توسعه ملی گفت: ما یک سیاست کلی داریم و بر اساس این سیاست کلی، اساسنامه نوشتیم. در قالب این اساسنامه حداقل، پنج سال و در طول دو برنامه باید تمرین کنیم و اگر ضعف و نقصی داشت، برطرف کنیم. در حال حاضر هر لایحه‌ای که مجلس می‌رود، هر طرحی که در مجلس مطرح می‌شود، می‌پرسیم، منابعش کجاست؟ می‌گویند، صندوق توسعه ملی. این تکالیف بودجه‌ای، فلسفه وجودی صندوق توسعه ملی را زیر سوال برده است. 

وی همچنین با اشاره به وضعیت صندوق توسعه در سال 1394 گفت: برای سال آینده یک خبر بد دیگری به شما بدهم، صحبت از این است که اتکا بودجه به نفت کم شده است، در صورتی که در سال آینده بالای 10 میلیارد دلار فقط از منابع صندوق توسعه ملی باید تبدیل به ریال شود. در حقیقت مفهوم این موضوع، یعنی اتکای بیشتر بودجه به درآمدهای نفتی . ما به عنوان حافظان منافع و منابع صندوق توسعه، هر چه می‌گوییم صندوق توسعه ملی در مقابل تعهدات و برنامه‌هایی که ریخته شده، منفی است، کسی به حرف ما گوش نمی‌کند. در حال حاضر وضعیت موجودی صندوق، منفی هشت میلیارد دلار است که سیاست‌گذار از طریق تکالیف برای سال آینده، 10 میلیارد دلار دیگر اضافه می‌کند.